ફોર એસ વી - પ્રભાતનાં પુષ્પો

નરસિંહ મહેતા - ગોવિંદ ખેલે હોળી

          - નરસિંહ મહેતા (Narsinh Mehta - Govind Khele Holi. Poems in Gujarati. Literature and art site)

રાખનાં રમકડાં મારા રામે રમતાં રાખ્યાં રે

રાખનાં રમકડાં મારા રામે રમતાં રાખ્યાં રે
         મ્રત્યુલોકની માટીમાંથી માનવ કહીને ભાક્યાં રે
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

બોલે ડોલે રોજ રમકડાં, નિત નિત ગમતું માંગે
         આ મારું આ તારું કહીને એકબીજાને ભાંડે રે,
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

એઇ કાચી માટીને કાયામાંથી માયા કેરા રંગ લગાયા
         એજી ઢીંગલા ઢીંગલીએ ઘર માંડ્યાં ત્યાં તો વિંઝણલા વિંઝાયા રે
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

તંત અનંતનો તંત ન તૂટ્યો ને રમત અધૂરી રહી,
         તનડા ને મનડાની વાતો આવી એવી ગઇ,
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ... (raakh naa ramkada Bhajan aarti, prabhatiya, lok sahitya in Gujarati. Literature and art site)

ૐ શ્રી ગણેશાય નમઃ

ૐ શ્રી ગણેશાય નમઃ

વક્રતુંડ મહાકાય સુર્યકોટી સમપ્રભ ।
નિર્વિઘ્નમ્ કુરુ મે દેવ સર્વ કાર્યેષૂ સર્વદા ॥

વિઘ્નેશ્વરાયવરદાય સુરપ્રિયાય
લમ્બોદરાય સકલાય જગદ્વિતાય ।
નાગાનનાય શ્રુતિયજ્ઞ વિભૂષિતાય
ગૌરીસુતાય ગણનાથ નમોનમસ્તે ॥
સંકટનાશન ગણેશસ્તોત્રમ્
પ્રણમ્ય શિરસા દેવં ગૌરીપુત્રં વિનાયકમ્
ભક્તાવાસં સ્મરે નિત્યં આયુકામાર્થસિદ્ધયે ॥૧॥
પ્રથમં વક્રતુંડં ચ એકદંતં દ્વિતિયકમ્
ત્રુતિયં ક્રૃષ્ણપિંગાક્ષં ગજવકત્રં ચતુર્થકમ્ ॥૨॥
લંબોદરં પંચમં ચ ષષ્ટમં વિકટમેવ ચ
સપ્તમં વિઘ્નરાજં ચ ધૂમ્રવર્ણં તથાષષ્ટમમ્ ॥૩॥
નવં ભાલચંદ્રં ચ દશમં તુ વિનાયકમ્
એકાદશં ગણપતિં દ્વાદશં તુ ગજાનનમ્ ॥૪॥
દ્વાદશૈતાનિ નામાનિ ત્રિસંધ્યં યઃ પઠેન્નરઃ
ન ચ વિઘ્નભયં તસ્ય સર્વ સિદ્ધિ કરં પ્રભો ॥૫॥
વિદ્યાર્થિ લભતે વિદ્યાં ધનાર્થિ લભતે ધનમ્
પુત્રાર્થિ લભતે પુત્રાંમોક્ષાર્થિ લભતે ગતિમ્ ॥૬॥
જપેત્ગણપતિસ્તોત્રં ષડભિમાર્સૈઃ ફલં લભેત
સંવતસરેણસિદ્ધિં ચ લભતે નાત્રસંશયઃ ॥૭॥
અષ્ટભ્યોબ્રાહ્મણોભ્યસ્ય લિખિત્વા યઃ સમર્પયેત્
તસ્ય વિદ્યા ભવેત્સર્વા ગણેશસ્ય પ્રસાદતઃ ॥૮॥
ઇતિશ્રી નારદપૂરાણે "સંકટનાશન ગણેશસ્તોત્રમ્" સંપૂર્ણમ્ ॥

(Ganesh / Ganpati Aarti. In Gujarati. Literature and art site)

પ્રિતમદાસ - હરીનો મારગ છે શૂરાનો

હરીનો મારગ છે શૂરાનો, નહિ કાયરનું કામ જોને,
પ્રથમ પહેલું મસ્તક મૂકી, વળતા લેવું નામ જોને.

સુત વિત દારા શીશ સમરપે, તે પામે રસ પીવા જોને;
સિંધુ મધ્યે મોતી લેવા, માંહી પડયા મરજીવા જોને.

મરણ આગમે તે ભરે મુઠ્ઠી, દિલની દુગ્ધા વામે જોને;
તીરે ઊભા જુએ તમાશો, તે કોડી નવ પામે જોને.

પ્રેમપંથ પાવકની જવાળા, ભાળી પાછા ભાગે જોને;
માંહી પડ્યા તે મહાસુખ માણે દેખનહારા દાઝે જોને.

માથા સાટે મોંધી વસ્તુ, સાંપડવી નહિ સહેલ જોને;
મહાપદ પામ્યા તે મરજીવા, મૂકી મનનો મેલ જોને.

રામ અમલમાં રાતામાતા, પૂરા પ્રેમી પરખે જોને;
પ્રિતમનાં સ્વામીની લીલા, તે રજનીદન નીરખે જોને.

         - પ્રિતમદાસ (Pritamdas- Hari no maarag chhe. Poems in Gujarati. Literature and art site)

ૐ શ્રી હનુમાન ચાલીસા

         શ્લોક
મનોજવમ્ મારુતતુલ્યવેગમ્ જીતેન્દ્વિયમ્ બુદ્ધિતાંવરિષ્ઠમ્ ।
વાતાત્મજમ્ વાનરયૂથમુખ્યમ્ શ્રી રામદૂતમ્ શરણમ્ પ્રપદ્યે ॥
         દોહા
શ્રી ગુરુચરણ સરોજ રજ, નિજ મન મુકુર સુધારી;
બરનો રઘુબીર બિમલ જસ,જો દાયક ફલ ચારી ।
બુદ્ધિહિન તનુ જાનકે, સુમિરો પવનકુમાર;
બલબુદ્ધિવિદ્યા દેહુ મોહિ હરહુ કલેશબિકાર ॥
         ચોપાઇ
જય હનુમાન જ્ઞાન ગુન સાગર, જય કપિશ તિંહુ લોક ઉજાગર।
રામદૂત અતુલિત બલ ધામા, અંજનીપુત્ર પવનસુત નામા।
મહાવીર વિક્રમ બજરંગી, કુમતિ નિવાર સુમતિ કે સંગી।
કંચન બરન બિરાજ સુબેસા, કાનન કુંડલ કુંચિત કેસા..૪..

હાથ બજ્ર ઔર ધ્વજા બિરાજે, કાંધે મુંજ જનૈઊ સાજૈ।
સંકર સુવન કેસરી નંદન, તેજપ્રતાપ મહાજગવંદન।
વિદ્યાવાન ગુની અતિ ચાતુર, રામ કાજ કરિબે કો આતુર।
પ્રભુચરિત્ર સુનિબે કો રસિયા, રામલખન સીતા મન બસિયા..૮..

સૂક્ષ્મ રુપ ધરી સિંહ દિખાવા, બિકટરુપ ધરી લંક જરાવા।
ભીમ રુપ ધરી અસુર સંહારે, રામચં કે કાજ સવારે।
લાય સજીવન લખન જીયાયે, શ્રી રઘુબીર હરષિ ઉર લાયે।
રઘુપતિ કીન્હીં બહુત બડાઇ, તુમ મમ પ્રિય ભરત સમ ભાઇ..૧૨..

સહસ બદન તુમ્હરો જસ ગાવૈ, અસ કહિ શ્રીપતિ કંઠ લગાવૈ।
સનકાદિક બ્રહ્માદિ મુનીસા, નારદ સારદ સહિત અહીસા।
જમ કુબેર દિગપાલ જહાં તે, કબિ કોબિદ કહિ સકે કહાં તે,
તુમ ઉપકાર સુગ્રીવહિં કીન્હા, રામ મિલાય રાજ પદ દીન્હા..૧૬..

તુમ્હરો મંત્ર બિભીષણ માના, લંકેશ્વર ભયે સબ જગ જાના।
જુગ સહસ્ર યોજન પર ભાનુ, લીલ્યો તાહિ મધુર ફલ જાનૂ।
પ્રભુ મુદ્રિકા મેલિ મુખ માહિં, જલધિ લાંધિ ગયે અચરજ નાહીં।
દુગૅમ કાજ જગત કે જે તે, સુગમ અનુગ્રહ તુમ્હરે તે તે..૨૦..

રામ દુઆરે તુમ રખવારે, હોત ન આજ્ઞા બિનુ પૈસારે।
સબ સુખ લહૈ તુમ્હારી સરના, તુમ રચ્છક કાહૂ કો ડરના।
આપન તેજ સમ્હારો આપૈ, તીનો લોક હાંક તેં કાપૈ।
ભૂત પિસાચ નિકટ નહિં આવૈ, મહાબીર જબ નામ સુનાવૈ..૨૪..

નાસૈ રોગ હરે સબ પીરા, જપત નિરંતર હનુમંત બીરા।
સંકટ સે હનુમાન છુડાવે, મન કમૅ વચન ધ્યાન જાજો લાવૈ।
સબ પર રામ તપસ્વી રાજા, તિન કે કાજ સકલ તુમ સાજા।
ઔર મનોરથ જો કોઇ લાવૈ, સોઇ અમિત જીવન ફલ પાવૈ..૨૮..

ચારોં જુગ પરતાપ તુમ્હારા, હૈ પરસિદ્ધ જગત ઉજિયારા।
સાધુ સંત કે તુમ રખવારે, અસુર નિકંદન રામ દુલારે।
અષ્ટ સિદ્ધિ નવ નિધિ કે દાતા, અસ બર દીન જાનકી માતા।
રામ રસાયન તુમ્હારે પાસા, સદા રહો રઘુપતિ કે દાસા..૩૨..

તુમ્હરે ભજન રામ કો પાવૈ, જનમ જનમ કે દુઃખ બિસરાવૈ।
અંતકાલ રઘુબર પુર જાઇ, જહાં જન્મ હરિભક્ત કહાઇ।
ઔર દેવતા ચિત્ત ન ધરઇ, હનુમંત સેઇ સવૅ સુખ કરઇ।
સંકટ કટે મિટૈ સબ પિડા, જો સુમરૈ હનુમંત બલબિરા..૩૬..

જૈ જૈ જૈ હનુમાન ગોંસાઇ, ક્રૃપા કરહુ ગુરુદેવ કી નાઇ।
જો સત બાર પાઠ કરે કોઇ, છૂટહી બંદિ મહાસુખ હોઇ।
જો યહ પઢે હનુમાન ચાલીસા, હોઇ સિદ્ધિ સાખી ગૌરીસા।
તુલસીદાસ સદા હરિ ચેરા, કીજૈ નાથ હ્યદય મહઁ ડેરા..૪૦..
         દોહા
પવનતનય સંકટ હરન, મંગલમૂરતિ રુપ ।
રામ લખન સીતા સહિત, હ્યદય વસો સુર ભૂપ ॥

સાંભળો (click to listen)(Hanuman Chalisa. In Gujarati. Literature and art site)

બાલશંકર કંથારિયા - ગુજારે જે શિરે તારે

આ કાવ્યની એક એક પંક્તિ મને પ્રિય છે અને જીવવા માટેની ચાવી છે.

ગુજારે જે શિરે તારે, જગતનો નાથ તે સ્હેજે;
         ગણ્યું જે પ્યારું પ્યારાએ, અતિ પ્યારું ગણી લેજે.

દુનિયાની જુઠી વાણી, વિશે જો દુ:ખ વાસે છે;
         જરાયે અંતરે આનંદ, ના ઓછો થવા દેજે.

કચેરી માંહિ કાજીનો, નથી હિસાબ કોડીનો;
         જગત કાજી બનીને તું, વહોરી ના પીડા લેજે.

જગતના કાચના યંત્રે, ખરી વસ્તુ નહીં ભાસ;
         ન સારા કે નઠારાની, જરાએ સંગતે રહેજે.

રહેજે શાંતિ સંતોષે, સદાયે નિર્મળે ચિત્તે;
         દિલે જે દુ:ખ કે આનંદ, કોઇને નહીં કહેજે.

વસે છે ક્રોધ વેરી, ચિત્તમાં તેને તજી દેજે;
         ધડી જાએ ભલાઇની, મહાલક્ષ્મી ગણી લેજે.

રહે ઉન્મત્ત સ્વાનંદે, ખરૂં એ સુખ માની લે;
         પિયે તો શ્રી પ્રભુના, પ્રેમનો પ્યાલો ભરી પીજે.

કટુ વાણી સુણે જો કોઇની, વાણી મીઠી કહેજે;
         પરાઇ મૂર્ખતા કાજે, મુખે ના ઝેર તું લેજે.

અરે પ્રારબ્ધ તો ઘેલું, રહે છે દૂર માગે તો;
         ન માગે દોડતું આવે, ન વિશ્વાસે કદી રહેજે.

અહો શું પ્રેમમાં રાચે, નહીં ત્યાં સત્ય પામે તું !
         અરે તું બેવફાઇથી ચડે નિંદા તણે નેજે.

લહે છે સત્ય જે, સંસાર તેનાથી પરો રહેજે;
         અરે એ કીમિયાની જો મઝા છે, તે પછી કહેજે.

વફાઇ તો નથી, આખી દુનિયામાં જરા દીઠી;
         વફાદારી બતાવા ત્યાં, નહીં કોઇ પળે જાજે.

રહી નિર્મોહિ શાંતિથી, રહે એ સુખ મોટું છે;
         જગત બાજીગરીના તું, બધાં છલબલ જવા દેજે.

પ્રભુના નામનાં પુષ્પો, પરોવી કાવ્યમાળા તું;
         પ્રભુની પ્યારી ગ્રીવામાં, પહેરાવી પ્રિતે દેજે.

કવિ રાજા થયો શી છે, પછી પીડા તને કાંઇ?
         નિજાનંદે હંમેશા બાલ, મસ્તીમાં મઝા લેજે.

          - બાલશંકર કંથારિયા (Balshankar Kantharia - Gujara je shira tare. Poems in Gujarati. Literature and art site)

શંભુ ચરણે પડી,

શંભુ ચરણે પડી, માગું ઘડી રે ઘડી કષ્ટ કાપો ।
દયા કરી દર્શન શિવ આપો ॥૧॥

તમે ભક્તોના દુઃખ હરનારા, શુભ સૌનું સદા કરનારા ।
મારી મંદ મતિ, તારી અકળ ગતિ, કષ્ટ કાપો ॥૨॥ દયા કરી

અંગે ભસ્મ સ્મશાનની ચોળી, સંગે રાખો સદા ભૂત ટોળી ।
ભાલે તિલક કર્યુ, કંઠે વિષ ધર્યુ, અમૃત આપો ॥૩॥ દયા કરી

નેતિ નેતિ જ્યાં વેદ કહે છે, મારું ચિતડું ત્યાં જવા ચહે છે ।
સારા જગમાં છે તું, વસું તારામાં હું, શક્તિ આપો ॥૪॥ દયા કરી

હું તો એકલપંથ પ્રવાસી, છતાં આતમ કેમ ઉદાસી ।
થાક્યો મથી રે મથી, કારણ મળતું નથી, સમજણ આપો ॥૫॥ દયા કરી

આપો દ્રષ્ટિમાં તેજ અનોખું, સારી સૃષ્ટિમાં શિવરુપ દેખું ।
આવી દિલમાં વસો, આવી હૈયે હસો, શાંતિ સ્થાપો ॥૬॥ દયા કરી

ભોળાશંકર ભવદુઃખ કાપો, નિત્ય સેવાનું શુભ ધન આપો ।
ટાળો મન મદા, ગાળો સર્વ સદા, ભક્તિ આપો ॥૭॥ દયા કરી

શંભુ ચરણે પડી, માગું ઘડી રે ઘડી કષ્ટ કાપો ॥૮॥ દયા કરી

સાંભળો (click to listen)(Shambhu sharane padi. Bhajans Aartis in Gujarati. Literature and art site)