ફોર એસ વી - પ્રભાતનાં પુષ્પો

પ્રીતમ - હરિનો મારગ

હરિનો મારગ છે શૂરાનો, નહિ કાયરનું કામ જોને;
પરથમ પહેલું મસ્તક મૂકી વળતી લેવું નામ જોને.

          - પ્રીતમ
(Pritam - Hari no marag. Kahvatoe, Prabhatiya, Poems in Gujarati. Literature and art site)

નરસિંહ મહેતા - ગોવિંદ ખેલે હોળી

          - નરસિંહ મહેતા (Narsinh Mehta - Govind Khele Holi. Poems in Gujarati. Literature and art site)

રાખનાં રમકડાં મારા રામે રમતાં રાખ્યાં રે

રાખનાં રમકડાં મારા રામે રમતાં રાખ્યાં રે
         મ્રત્યુલોકની માટીમાંથી માનવ કહીને ભાક્યાં રે
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

બોલે ડોલે રોજ રમકડાં, નિત નિત ગમતું માંગે
         આ મારું આ તારું કહીને એકબીજાને ભાંડે રે,
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

એઇ કાચી માટીને કાયામાંથી માયા કેરા રંગ લગાયા
         એજી ઢીંગલા ઢીંગલીએ ઘર માંડ્યાં ત્યાં તો વિંઝણલા વિંઝાયા રે
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ...

તંત અનંતનો તંત ન તૂટ્યો ને રમત અધૂરી રહી,
         તનડા ને મનડાની વાતો આવી એવી ગઇ,
                  રાખનાં રમકડાં, રમકડાં ... (raakh naa ramkada Bhajan aarti, prabhatiya, lok sahitya in Gujarati. Literature and art site)

પ્રિતમદાસ - હરીનો મારગ છે શૂરાનો

હરીનો મારગ છે શૂરાનો, નહિ કાયરનું કામ જોને,
પ્રથમ પહેલું મસ્તક મૂકી, વળતા લેવું નામ જોને.

સુત વિત દારા શીશ સમરપે, તે પામે રસ પીવા જોને;
સિંધુ મધ્યે મોતી લેવા, માંહી પડયા મરજીવા જોને.

મરણ આગમે તે ભરે મુઠ્ઠી, દિલની દુગ્ધા વામે જોને;
તીરે ઊભા જુએ તમાશો, તે કોડી નવ પામે જોને.

પ્રેમપંથ પાવકની જવાળા, ભાળી પાછા ભાગે જોને;
માંહી પડ્યા તે મહાસુખ માણે દેખનહારા દાઝે જોને.

માથા સાટે મોંધી વસ્તુ, સાંપડવી નહિ સહેલ જોને;
મહાપદ પામ્યા તે મરજીવા, મૂકી મનનો મેલ જોને.

રામ અમલમાં રાતામાતા, પૂરા પ્રેમી પરખે જોને;
પ્રિતમનાં સ્વામીની લીલા, તે રજનીદન નીરખે જોને.

         - પ્રિતમદાસ (Pritamdas- Hari no maarag chhe. Poems in Gujarati. Literature and art site)

બાલશંકર કંથારિયા - ગુજારે જે શિરે તારે

આ કાવ્યની એક એક પંક્તિ મને પ્રિય છે અને જીવવા માટેની ચાવી છે.

ગુજારે જે શિરે તારે, જગતનો નાથ તે સ્હેજે;
         ગણ્યું જે પ્યારું પ્યારાએ, અતિ પ્યારું ગણી લેજે.

દુનિયાની જુઠી વાણી, વિશે જો દુ:ખ વાસે છે;
         જરાયે અંતરે આનંદ, ના ઓછો થવા દેજે.

કચેરી માંહિ કાજીનો, નથી હિસાબ કોડીનો;
         જગત કાજી બનીને તું, વહોરી ના પીડા લેજે.

જગતના કાચના યંત્રે, ખરી વસ્તુ નહીં ભાસ;
         ન સારા કે નઠારાની, જરાએ સંગતે રહેજે.

રહેજે શાંતિ સંતોષે, સદાયે નિર્મળે ચિત્તે;
         દિલે જે દુ:ખ કે આનંદ, કોઇને નહીં કહેજે.

વસે છે ક્રોધ વેરી, ચિત્તમાં તેને તજી દેજે;
         ધડી જાએ ભલાઇની, મહાલક્ષ્મી ગણી લેજે.

રહે ઉન્મત્ત સ્વાનંદે, ખરૂં એ સુખ માની લે;
         પિયે તો શ્રી પ્રભુના, પ્રેમનો પ્યાલો ભરી પીજે.

કટુ વાણી સુણે જો કોઇની, વાણી મીઠી કહેજે;
         પરાઇ મૂર્ખતા કાજે, મુખે ના ઝેર તું લેજે.

અરે પ્રારબ્ધ તો ઘેલું, રહે છે દૂર માગે તો;
         ન માગે દોડતું આવે, ન વિશ્વાસે કદી રહેજે.

અહો શું પ્રેમમાં રાચે, નહીં ત્યાં સત્ય પામે તું !
         અરે તું બેવફાઇથી ચડે નિંદા તણે નેજે.

લહે છે સત્ય જે, સંસાર તેનાથી પરો રહેજે;
         અરે એ કીમિયાની જો મઝા છે, તે પછી કહેજે.

વફાઇ તો નથી, આખી દુનિયામાં જરા દીઠી;
         વફાદારી બતાવા ત્યાં, નહીં કોઇ પળે જાજે.

રહી નિર્મોહિ શાંતિથી, રહે એ સુખ મોટું છે;
         જગત બાજીગરીના તું, બધાં છલબલ જવા દેજે.

પ્રભુના નામનાં પુષ્પો, પરોવી કાવ્યમાળા તું;
         પ્રભુની પ્યારી ગ્રીવામાં, પહેરાવી પ્રિતે દેજે.

કવિ રાજા થયો શી છે, પછી પીડા તને કાંઇ?
         નિજાનંદે હંમેશા બાલ, મસ્તીમાં મઝા લેજે.

          - બાલશંકર કંથારિયા (Balshankar Kantharia - Gujara je shira tare. Poems in Gujarati. Literature and art site)

નરસિંહ મેહતા - અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ

અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ,
   જુજવે રૂપ અનંત ભાસે;
દેહમાં દેવ તું, તેજમાં તત્વ તું,
   શૂન્યમાં શબ્દ થઇ વેદ વાસે,
અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ ...

પવન તું, પાણી તું, ભૂમિ તું ભૂધરા,
   વ્રક્ષ્ર થઇ ફૂલી રહ્યો આકાશે;
વિવિધ રચના કરી અનેક રસ લેવાને,
    શિવ થકી જીવ થયો એ જ આશે,
અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ ...

વેદ તો એમ વદે શ્રુતિ-સ્મ્રતિ સાખ દે,
    કનક કુંડલ વિષે ભેદ ન્હોયે;
ઘાટ ઘડિયા પછી નામરૂપ જૂજવાં,
   અંતે તો હેમનું હેમ હોયે,
અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ ...

વ્રક્ષમાં બીજ તું, બીજમાં વ્રક્ષ્ર તું,
   જોઉં પટંતરો એ જ પાસે;
ભણે નરસૈયો એ જ મન તણી શોધના,
    પ્રીત કરું પ્રેમથી પ્રગટ થાશે,
અખિલ બ્રહ્માંડમાં એક તું શ્રીહરિ ...

      -નરસિંહ મહેતા સાંભળો (click to listen)(Narsi Mehta - Akhil Bhraman ma. Poems in Gujarati. Literature and art site)